Poradnik
Porady techniczne
Prawidłowo wykonana nawierzchnia z kostki brukowej w decydujący sposób wpływa na wygodę użytkowania oraz aspekt estetyczny całej posesji. Szeroki rynek dostępnych materiałów oraz baza wyspecjalizowanych firm posiadających doświadczenie w branży są sporym udogodnieniem w planowaniu inwestycji.

Dynamiczny rozwój branży wyrobów wibroprasowanych spowodował, że Polska znajduje się w europejskiej czołówce producentów kostki brukowej i galanterii betonowej. Nasze rodzime produkty to przede wszystkim wysoka jakość, stale poszerzający się asortyment oraz nowatorskie rozwiązania. Spory odsetek rynku stanowią wyroby wykonane z kamienia naturalnego (granit, bazalt).
Planowanie Inwestycji
Proces utwardzania posesji jest przedsięwzięciem trudnym i czasochłonnym, dlatego najlepiej zlecić usługi specjalistycznej firmie posiadającej stosowne kwalifikacje i niezbędne doświadczenie. Prace należy zawsze wykonywać na podstawie projektu nawierzchni. Projekt minimalizuje ryzyko popełnienia kosztownych błędów, jest źródłem wielu pomysłów, inspiracji oraz przemyśleń. Na etapie projektu jesteśmy w stanie przewidzieć i rozwiązać większość ewentualnych problemów które nie zaskoczą nas podczas prac budowlanych. Projekt dodatkowo określa ilość materiału oraz pozwala na sporządzenie kosztorysu robót.
Wybór kostki brukowej
Szeroki wybór wśród ofert producentów kostek brukowych oraz galanterii betonowej pozwala na tworzenie indywidualnych i pełnych uroku rozwiązań architektonicznych. Oprócz samej kostki brukowej do dyspozycji mamy różnego rodzaju wykończenia krawędzi takie jak obrzeża, oporniki i kształtki. W niwelacji wysokości pomogą nam palisady (proste, okrągłe i łupane).
Wybór konkretnego kształtu, koloru oraz faktury kostki brukowej jest uzależniony od stanu istniejącego posesji oraz jej docelowego przeznaczenia. W przypadku terenów przemysłowych doskonale sprawdzają się kostki których odpowiedni kształt pozwala na przenoszenie dużych obciążeń, a jednolity kolor i struktura pozwala utrzymać ją w należytej czystości.

W przypadku prywatnych posesji wybór materiału jest praktycznie nieograniczony. Producenci dają nam możliwości wyboru spośród kostek wielobarwnych (złota jesień), płukanych i postarzanych (naśladujących klasyczny bruk). Ciekawą alternatywą dla wyrobów betonowych jest granit naturalny, który możemy stosować jako podstawowy materiał lub dodatek do kostek betonowych. Oba rozwiązania prezentują się równie atrakcyjnie.
Podbudowa
O trwałości nawierzchni wykonanej z kostki brukowej decydują przede wszystkim podbudowa oraz grubość kostki brukowej. O grubości podbudowy (warstwy nośnej) decyduje przeznaczenie nawierzchni. Ścieżki i trakty piesze muszą wytrzymać obciążenie w ruchu pieszym i rowerowym, dlatego warstwa podbudowy zasadniczej z kamienia jest najmniejsza. Z reguły wystarcza na nie około 10 cm kruszywa łamanego i około 3 do 5 cm podsypki piaskowo-cementowej. Grubość kostki brukowej przeznaczonej na ścieżki to 4-6 cm. Nawierzchnie podjazdów oraz parkingów po których poruszają się pojazdy osobowe wymagają min 20 cm podbudowy z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie. W zależności od warunków gruntowych grubość warstwy może ulec zmianie. Zalecana grubość kostki w przypadku podjazdów dla samochodów osobowych to 6-8 cm. Zaleca się także stosowanie odpowiednich oporników lub obrzeży chroniących krawędź nawierzchni przed uszkodzeniem. W przypadku silnie obciążonych parkingów, użytkowanych przez ciężkie samochody zaleca się wykonywanie podbudowy o grubości min 35 cm. Podbudowę wykonuje się z kamienia łamanego który należy odpowiednio zagęścić. Grubość samej kostki brukowej to min 8 cm. Do wzmacniania krawędzi kostki należy stosować odpowiednie oporniki oraz krawężniki drogowe.
Wybór obrzeży
Producenci kostki brukowej i galanterii betonowej oferują wiele praktycznych rozwiązań mających na celu zabezpieczenie krawędzi nawierzchni ścieżki czy podjazdu przed uszkodzeniem. Do niedawna jedyną formą takiego zabezpieczenia kostki były krawężniki lub obrzeża. Elementy te z racji swoich wymiarów i gabarytów spełniały jedynie podstawową rolę wzmocnienia krawędzi nawierzchni pomijając ważny aspekt związany z efektem wizualnym. Na dzień dzisiejszy producenci oferują różnego rodzaju oporniki, palisady (okrągłe, prostokątne, trapezowe), kształtki stylizowane (opornik typu „Bordir”), elementy imitujące kamień naturalny lub drewno. Dzięki elementom wykańczającym można wykonywać schody, kształtować skarpy lub niwelować Wysokości.
Układamy kostkę brukową
Korytowanie i prace ziemne
Prace związane z układaniem kostki dzielą się na kilka zasadniczych etapów. Pierwszym z nich jest sporządzenie dokładnego harmonogramu robót oraz naniesienie projektu na teren inwestycji. W drugiej kolejności z obszaru przeznaczonego pod utwardzenie usuwa się humus oraz ziemię roślinną. W zależności od przeznaczenia należy wykonać wykop odpowiedniej głębokości. W przypadku ścieżek pieszych to około 15 cm. W przypadku podjazdów na samochody osobowe to około 30 cm. Na parkingi narażone na ruch pojazdów ciężkich trzeba wykonać wykop wysokości min 45 cm. Należy pamiętać, że głębokość wykopu zależy od warunków terenowo-gruntowych, które są zmienne.

Podbudowa
Na etapie wykonywania podbudowy zasadniczej należy pamiętać o wykonaniu instalacji sanitarnej i kanalizacyjnej i odwadniającej (np. odpływy rynnowe). Dodatkowo należy przewidzieć miejsce na ewentualną instalację elektryczną (montaż punktów świetlnych w kostce, latarnie). Na równym i ubitym zagęszczarką dnie wykopu układamy geowłókninę która zapobiega mieszaniu się gruntu rodzimego z kruszywem. Na geowłókninę sypiemy kamień łamany (tłuczeń) który musi być dokładnie zagęszczony i ustabilizowany. Na etapie kształtowania podbudowy zasadniczej należy przewidzieć niezbędne spadki służące do sprawnego odprowadzania wody opadowej. Z reguły spadek na odległości 1 metra nie powinien być większy niż 2 %. Wybrukowane place i podjazdy powinny być nachylone od ściany budynku w kierunku ogrodu. Jeśli ukształtowanie terenu nie pozwala na grawitacyjne odprowadzenie wody z obszaru budynku należy zainstalować korytka ściekowe bądź odwodnienia liniowe połączone z systemem kanalizacji deszczowej.

Elementy brzegowe i obrzeża
Po osadzeniu odwodnień liniowych i wyznaczeniu spadków osadzamy elementy brzegowe całej nawierzchni. W przypadku ścieżek są to specjalne kształtki, oporniki lub palisady. Nawierzchnie narażone na ruch kołowy warto wzmocnić opornikami lub krawężnikami drogowymi. Elementy brzegowe mocujemy na gęstoplastycznej zaprawie. W zależności od potrzeb elementy brzegowe ustawiamy powyżej lub na poziomie kostki brukowej.

Podsypka
Na zagęszczony kamień nakładamy warstwę podsypki piakowo-cementowej (3-5 cm). Po uciągnięciu podsypki do żądanego poziomu należy ją zagęścić zagęszczarką powierzchniową. Po zagęszczeniu pierwszej warstwy podsypki nakładamy drugą która będzie bezpośrednio pod kostką brukową. Należy pamiętać, że podsypka po zagęszczeniu obniży się o 1 do 2 cm.

Układanie kostki brukowej
Na tak przygotowaną powierzchnię kładziemy kostkę brukową. Istnieje wiele wzorów ułożenia kostki brukowej. Producenci kostki brukowej dysponują gotowymi wzorami ułożenia. Należy pamiętać, że wybrany przez nas wzór kostki powinien zakładać wykorzystanie wszystkich elementów danego asortymentu. Zaleca się układanie kostek z różnych palet, gdyż te mogą delikatnie różnić się odcieniem. Dotyczy to szczególnie kostek z serii złota jesień. Elementy układa się ciasno, nie dobijając ich młotkiem. Docelowo będą one wyrównane zagęszczarką. Należy pamiętać, że pomimo dodatkowych elementów dekoracyjnych (koła, kwadraty, itp.) najpierw układamy całość w kostce zasadniczej, którą w miejscu dekoracji wyciągamy i docinamy do elementu. Zabieg ten pozwala na utrzymanie linii fug i uniemożliwia przesuwanie się kostki. Gdy cała nawierzchnia wraz z dociętymi elementami pokryta jest kostką należy zasypać ją drobnym piaskiem który należy wmieść w szczeliny. Przed zagęszczeniem (ubiciem) zagęszczarką powierzchniową należy sprawdzić, czy na powierzchni nie ma kamieni które mogłyby uszkodzić kostkę. Zagęszczarka bezwzględnie musi być wyposażona w gumową podkładkę. Producenci zalecają impregnację powierzchniową wykonanej nawierzchni. Impregnat do kostki ma na celu ochronę bruku przed brudzeniem, ale także uwydatnia kolory i zmniejsza nasiąkliwość.

Firma Propaganda zaleca korzystanie z usług firm posiadających odpowiednie doświadczenie w branży związanej z brukarstwem.